Πέμπτη 1 Μαΐου 2014

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ: «ΠΑΥΛΟΣ. ΕΝΑΣ ΑΣΥΝΗΘΙΣΤΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ»

Γράφει ο δημοσιογράφος κ. Γιώργος Πισσαλίδης.

Μία από τις φετινές κινηματογραφικές εκπλήξεις υπήρξε η δημιουργία του ντοκιμαντέρ «Παύλος: Ένας ασυνήθιστος Βασιλιάς» του Νίκου Πετρίδη με θέμα τον Βασιλέα Παύλο. Ένα ντοκιμαντέρ, του οποίου η πρώτη κλειστή προβολή στην Γεννάδιο Βιβλιοθήκη υπήρξε αφορμή για μια συγκέντρωση της Βασιλικής οικογενείας και εστεμμένων της Ευρώπης. Αυτό το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε στο Πολεμικό Μουσείο από 12 έως 14 Απριλίου και θα προβληθεί στην Θεσσαλονίκη στις 3 και 4 Μαΐου. Ενώ έπονται προβολές και στην υπόλοιπη περιφέρεια. Εμείς έχοντας το δει σε μία ενδιάμεση προβολή ξανά στην Γεννάδιο Βιβλιοθήκη νομίζουμε ότι είναι ένα πάρα πολύ καλό ντοκιμαντέρ που για πρώτη φορά στην μεταπολιτευτική περίοδο αποκαθιστά πολλές πλευρές της Ιστορίας.
Πως όμως είναι ο Βασιλέας Παύλος που παρουσιάζει ο Πετρίδης; Καταρχήν να πούμε ότι το ντοκιμαντέρ καταγράφει τα χρόνια όχι μόνο της βασιλείας του Παύλου, αλλά όλης της ζωής του, συνδέοντας τα με την ιστορία της Ελλάδος και της Μοναρχίας. Για να το πετύχει ο σκηνοθέτης παίρνει συνέντευξη από τα μέλη της Βασιλικής οικογένειας, όπως ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος, η Βασίλισσα Σοφία και η Πριγκίπισσα Ειρήνη, αλλά και ο πρώην πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, αλλά και ιστορικοί που δεν είναι συνδεδεμένοι με την Μοναρχία. Αυτό δίνει μια αντικειμενικότητα κάνοντας πιο αποδεκτά τα θετικά του «πιο πετυχημένου από τους Έλληνες Βασιλείς» από μη-μοναρχικό κοινό και από την άλλη αποφεύγεται η «αγιοποίηση» του.
Το ντοκιμαντέρ ξεκινά με την εκδίωξη του πατέρα του Κωνσταντίνου και πως ο λαός αντιδρούσε σε αυτήν θυμίζοντας το ρητό του Βασιλέως Γεωργίου «Ισχύς μου η αγάπη του λαού». Είναι αυτό που μας θυμίζει εξ αρχής και η Πριγκίπισσα Ειρήνη για τον ίδιο τον Παύλο. Βέβαια υπάρχει μια στήριξη του Βενιζέλου για τα γεγονότα του 1917 από μέρους των ιστορικών και η άποψη ότι η μετάθεση του δημοψηφίσματος στον λαό για το πολίτευμα ήταν στην ουσία εκτροπή. Εδώ διαφωνούμε με τους ιστορικούς. Και παρόλο που δεν το επιδιώκει το ντοκιμαντέρ, βλέπουμε την απαράδεκτη συμπεριφορά του Βενιζέλου να μην επιτρέψει στην Βασιλική οικογένεια να έρθει στην Ελλάδα για να θρηνήσει για τον θάνατο του Βασιλέα Αλέξανδρου, κάτι που θυμίζει την στάση του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην κηδεία της Φρειδερίκης το 1981.
Ένα μεγάλο υπέρ του ντοκιμαντέρ είναι ότι μας υπενθυμίζει μέσα από συζητήσεις την φύση της Συνταγματικής Μοναρχίας ως Πολιτεύματος. Το πρώτο είναι η σύγκρουση της με την ιδέα της δικτατορίας και του ολοκληρωτισμού. Έτσι η δικτατορία Μεταξά παρουσιάζεται ως αναγκαία λύση μπροστά στην πολιτική αστάθεια της χώρας και το αναπόφευκτο του πολέμου, αλλά που ο Γεώργιος ο Β’ δεν πίστευε κατά βάση. Το ίδιο συμπέρασμα βγαίνει από την δυσαρέσκεια του Πρίγκιπα Παύλου να αφομοιωθούν οι Πρόσκοποι στην Εθνική Οργάνωση Νεολαίας (Ε.Ο.Ν.) και τις αντιδράσεις του στην δημιουργία της τελευταίας. Ενώ το ντοκιμαντέρ δείχνει ότι ο Χίτλερ θεωρούσε τον Βασιλέα Γεώργιο θανάσιμο εχθρό του Γ’ Ράιχ.
Το θέμα της εθνικής ενότητας στην Συνταγματική Μοναρχία φαίνεται από το στιγμιότυπο της Βασίλισσας Φρειδερίκης στο νοσοκομείο της Κόνιτσας με τους τραυματίες του ΔΣΕ και από την απόφαση του Παύλου να ορκίσει για πρωθυπουργούς ανθρώπους ή γόνους αντιμοναρχικών που ταλαιπώρησαν την οικογένεια του (Πλαστήρας, Σοφούλης, Σοφοκλής Βενιζέλος). Τέλος είναι η ιδέα της Βασιλείας ότι πρέπει να είναι κοντά στον δοκιμαζόμενο λαό. Τα ταξίδια της Βασιλικής Οικογένειας στην Μακεδονία στην διάρκεια του ανταρτοπόλεμου ή οι παιδουπόλεις και το κοινωνικό πρόγραμμα της Φρειδερίκης πολύ σωστά θεωρούνται όχι λαϊκισμός η στείρος αντικομμουνισμός, αλλά μέρος μιας παλαιοτέρας ευρωπαϊκής παράδοσης που θέλει μια άμεση σχέση αριστοκρατίας και λαού και που πριν το πόλεμο την ύπαρξη του κοινωνικού κράτους την θέση του έπαιζαν τέτοιες πρωτοβουλίες των Βασιλικών οικογενειών.
Θεωρούμε πολύ θετικό την άπόψη του ντοκιμαντέρ ο ερυθρός κίνδυνος κατά τα Δεκεμβριανά ήταν αληθινός, όπως και η επικείμενη σύγκρουση με τον ΕΛΑΣ. Επίσης το ντοκιμαντέρ δείχνει τον θρησκευτικό χαρακτήρα του Παύλου, που όπως λέει και ο ιστορικός Σταματόπουλος: «Όταν συμβεί ένας βασιλεύς τυχαίνει να είναι πνευματική προσωπικότητα και θρησκευόμενος άνθρωπος χωρίς να μπλέκει με τα του κλήρου, έχει μέσα του την αίσθηση ότι είναι υπεύθυνος, ότι πρέπει να κάνει σωστά την δουλειά του. Σε αυτήν την περίπτωση το να είσαι πιστός, το να αισθάνεσαι ότι έχεις να λογοδοτήσεις σε Κάποιον που είναι πάνω από σένα, είναι υπέρ του Κράτους, είναι υπέρ του λαού, είναι κάτι θετικό».
Από την άλλη βλέπουμε την αχαριστία και την αγνωμοσύνη του Κωνσταντίνου Καραμανλή να αρχίζει μία χωρίς λόγο επίθεση στον άνθρωπο που τον έκανε πρωθυπουργό την στιγμή που ο Έλληνας Βασιλεύς ήταν εκείνος που ζούσε την πιο σεμνή και πιο δωρική ζωή από όλους μονάρχες. Ενώ από την άλλη αναφέρεται ότι ποτέ δεν αποδείχθηκε ότι υπήρξε η «βία και νοθεία» των εκλογών, αλλά ούτε και το αντίθετο αποδείχθηκε. Και ο γερο-Παπανδρέου παρουσιάζεται ως πολιτικός που ζητούσε από τον Παύλο να κάνει εκτροπή και να ανατρέψει την κυβέρνηση Καραμανλή.
Εκείνη η σκηνή που μας συγκίνησε περισσότερο ήταν όταν κατά την διάρκεια της επισκέψεως στην Κωνσταντινούπολη και την επίσκεψη της Βασίλισσας Φρειδερίκης στην Αγία Σοφία, ο υπασπιστής του Ποταμιάνος αναρωτιέται αν θα έπρεπε και η μεγαλειότητα του να επισκεφτεί την Μεγάλη Εκκλησιά του Γένους. Για να πάρει την απάντηση: «Ο Έλληνας Βασιλεύς δεν μπορεί να μπει στην Αγία Σοφία ως τουρίστας. Επιτρέπεται μόνο να μπει με τον ελληνικό λαό».
Γενικά ένα πολύ καλό ιστορικό ντοκιμαντέρ με σπάνιο ιστορικό υλικό, συνεντεύξεις που αποκαλύπτουν πιο ανθρώπινες πλευρές του Βασιλέα Παύλου και πάνω από όλα ένα συγκινητικό τέλος που είναι αντικειμενικό, αλλά στην ουσία αποκαθιστά τόσο τον Παύλο, όσο και την ιδέα της Συνταγματικής Μοναρχίας, που όπως δίδασκε και ο Παύλος είναι για το καλό των άλλων, του λαού.
Οι προβολές στο «Ολύμπιον» της Θεσσαλονίκης είναι στις 3 και 4 Μαίου στις 18:00 και 21:00. Αναζητείστε το dvd στο http://www.noordinaryking.com.



Πηγή: "Ελληνικές Γραμμές".

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου