Ο ΑΦΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

Γράφει ο "Εθνικός Αγωνιστής".

Όλα ξεκίνησαν το Σεπτέμβριο του 1916 όταν ο Βενιζέλος μεταβαίνει στα Χανιά, όπου και σχηματίζει προσωρινή κυβέρνηση με αρχικά μέλη το ναύαρχο Κουντουριώτη και τον στρατηγό Δαγκλή. Η προσωρινή κυβέρνηση μεταβαίνει στη συνέχεια στη Θεσσαλονίκη και κηρύττει τον πόλεμο στην «κυβέρνηση των Αθηνών». Η Ελλάδα κόβεται στα δύο: από τη μία το «κράτος της Θεσσαλονίκης» με τη Μακεδονία, την Κρήτη και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, από την άλλη η εκλεγμένη κυβέρνηση των Αθηνών με τους απολυθέντες στρατεύσιμους («επίστρατους») που είχε οργανώσει ο Ιωάννης Μεταξάς. Στην προσπάθεια των Συμμάχων να καταλάβουν τη Νότια Ελλάδα, γαλλικά θωρηκτά μπήκαν στον Πειραιά, αποβιβάζουν 3.000 άνδρες και βομβαρδίζουν τις περιοχές γύρω από το Στάδιο και τα Ανάκτορα. Ο εθνικός διχασμός φτάνει στο απόγειό του.

Στο κλίμα αυτό, οργανώνεται στην πρωτεύουσα μια ογκώδης αντιβενιζελική πορεία. Ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Συντεχνιών και Σωματίων και οι Πρόεδροι των Επιστράτων Αθηνών καλούν στις 12-12-1916 στο Πεδίο του Άρεως τον Λαό να ρίξει ένα λίθο αναθέματος κατά του Βενιζέλου: του μυσαρού προδότου και δολοφόνου της πατρίδος και του Βασιλέως μας. Σε έκτακτο Ιερά Σύνοδο στις 11-12-1916 αποφασίζεται η συμμετοχή της εκκλησίας στο ανάθεμα κατά των στασιαστών και προδοτών της πατρίδος. Η κυβέρνηση του Σπυρίδωνα Λάμπρου έκανε προσπάθεια να το αναβάλλει ή να το ακυρώσει, φοβούμενη τις αντιδράσεις των συμμάχων, αλλά το μένος των αντιβενιζελικών και του φιλοβασιλικού τύπου την οδήγησε στο να μην το αποτρέψει. (Ἀπόσπασμα ἀπό τό πετρανάθεμα): "Ημείς οι υπογεγραμμένοι Μητροπολίται εντολήν ελάβομεν παρά χιλιάδων εφέδρων και πολιτών να αναγνώσωμεν βαρύτατον αφορισμόν κατά του ενόχου ΕΣΧΑΤΗΣ ΠΡΟΔΟΣΙΑΣ Ελ. Βενιζέλου, του προδώσαντος το έθνος μας εις τους Αγγλογάλους του ατίμως συνεννοηθέντος μετ’ αυτών ίνα στείλωσι την προχθεσινήν νόταν είς την Ελλάδα, μόνον και μόνον δια να πικρανθεί ο λατρευτός μας Βασιλεύς και εκβιασθή όπως καλέση επί την αρχήν τον ΠΟΥΛΗΜΕΝΩΝ ΣΕΝΕΓΑΛΕΖΟΝ ΤΡΑΓΟΝ ΒΕΝΙΖΕΛΟΝ, τον ηθικόν αυτουργόν της πυρπολήσεως του Τατοΐου, τον ηθικόν αυτουργόν των βασάνων ας υπέστησαν οι ανδραγαθήσαντες αξιωματικοί μας εις χείρας του ανάνδρου Σαράιγ. Κατ’ αυτού όθεν του ΠΡΟΔΟΤΟΥ Βενιζέλου ανεγνώσαμεν αφορισμόν όπως ενοκήψωσι: Τα εξανθήματα του Ιώβ. Το κήτος του Ιωνά. Η λέπρα του Ιεχωβά. Ο μαρασμός των νεκρών. Το τρέμουλο των ψυχορραγούντων. Οι κεραυνοί της κολάσεως. Και αι κατάραι και τα αναθέματα των ανθρώπων. «Τας ιδίας αράς θα αναγνώσωμεν και κατ’ εκείνων οίτινες κατά τας προσεχείς εκλογάς θέλουσι δώσει λευκήν ψήφον προς τον ΚΑΤΑΠΤΥΣΤΟΝ ΠΡΟΔΟΤΗΝ Βενιζέλον και θα παρακαλέσωμεν, συν τοις άλλοις όπως μαρανθώσιν αι χείρες, τυφλωθώσιν οι οφθαλμοί και κωφαθώσι τα ώτα».

Σε πομπή ο αρχιεπίσκοπος έφτασε στον χώρο του αναθέματος (στο Πεδίο του Aρεως, πίσω από το σημερινό μνημείο της θεάς Αθηνάς) με τους λοιπούς συνοδικούς και ιερείς και διακόνους, συνοδευόμενος δε ακόμα και από τον μητροπολίτη Αργυροκάστρου και τον αρχιμανδρίτη του Στόλου και αναφώνησε τον εξής εκκλησιαστικό αφορισμό: ΚΑΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ, ΦΥΛΑΚΙΣΑΝΤΟΣ ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΒΟΥΛΕΥΘΕΝΤΟΣ ΤΗΝ ΒΑΣΙΛΕΙΑΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ, ΑΝΑΘΕΜΑ ΕΣΤΩ. Ήταν συγκεντρωμένοι μπροστά σε έναν μεγάλο λάκκο, στο κέντρο του οποίου δέσποζε το ομοίωμα του Βενιζέλου όπου στην κορυφή του στεκόταν ένα κρανίο ταύρου. Μόλις ειπώθηκε το ανάθεμα οι «πιστοί» άρχισαν να πετούν στον λάκκο κομμάτια μαρμάρων και πέτρες, επαναλαμβάνοντας τα λόγια όσο διαρκούσε ο λιθοβολισμός, ώσπου ένας τεράστιος σωρός από πέτρες σχηματίστηκε. Στο ανάθεμα αναφέρεται ευρέως πως συμμετείχε και ο μετέπειτα άγιος Νεκτάριος αν και εκκλησιαστικοί κύκλοι δεν το θεωρούν αληθές. Κάποιοι έσπευσαν να πουν για το παραπάνω γεγονός "Μα τι αθλιότητα, τι καννιβαλισμός είναι αυτός". Το θέμα όμως είναι πως είχαμε φθάσει ως εκεί; Οι Βενιζελικοί είχαν κάνει πραξικόπημα και είχαν αποσπάσει την Βόρειο Ἑλλάδα ως χωριστό κράτος, με την βοήθεια ξένων στρατευμάτων !!! Οι ξένοι στόλοι είχαν αποκλείσει την Αθήνα και ο λαός πέθαινε της πείνας !!! Οι ξένοι στόλοι βομβάρδιζαν απο τον Πειραιά, την Αθήνα και τα ανάκτορα και προέβησαν σε αγριότητες κατά των Βασιλοφρόνων...

Ύστερα απ΄ όλα αυτά, τι είναι αθλιότητα; Κάποιοι άλλοι έσπευσαν να πουν για τον ρόλο της Εκκλησίας. Στον Αριστοτέλη το «πολιτικός» ταυτίζεται με το «κοινωνικός» Η Εκκλησία πρέπει να έχει λόγο για ότι γίνεται μέσα στην κοινωνία. Έτσι ζώντας σ’έναν συγκεκριμένο κοινωνικό χώρο, όπου εκδηλώνονται κάποια κοινωνικά φαινόμενα ,με τον Λόγο της και προπάντων με την ζωή της, μπορεί να σώζει τους ανθρώπους και να μεταμορφώνει τις κοινωνίες. α κοινωνικά προβλήματα τα οποία υπάρχουν και γεννιούνται μέσα από τις διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων, η Εκκλησία μπορεί να πάρει θέση και να ασχοληθεί με αυτά. Η συμπόρευση πνευματικότητας και κοινωνικότητας βρίσκεται έξω από τις δυνατότητες κάθε πολιτικής και κρατικής παρουσίας. Μπορεί να γίνει εφικτή μόνο με την εν Χριστώ αναγέννηση και ανακαίνιση του ανθρώπου.

Η Εκκλησία μέσα στην κοινωνία αποτελεί την Μάνα όλων μας δεν ανήκει αποκλειστικά σε κανέναν, όλοι οι άνθρωποι ανήκουμε σ’αυτήν. Θεσμοί του έθνους και συνειδήσεις, δεινοπαθούσαν και δεινοπαθούν στην επικράτηση τους. Μέσα σ’ αυτήν την κρίση που βρίσκεται η κοινωνία μας έρχεται η εκκλησία και παίρνει θέση και λόγο, για την διασφάλιση και διαφύλαξη αυτών των ιδανικών. Η Εκκλησία θα εξακολουθήσει με την βοήθεια του Τριαδικού Θεού να ασκεί το ποιμαντικό της έργο μέσα στην κοινωνία, προσευχόμενη «Υπέρ της του κόσμου σωτηρίας».